Het was een tijdje stil op De Schots. Iets met drukte op het werk en met hobby’s (muziek, muziek en voetbal) en het gezin enzo. En geen zin (hmm, onbedoeld poëtisch dit? –> ‘gezin’, ‘geen zin’) om iets te verzinnen, want ja, dat zou AI natuurlijk ook voor me kunnen doen. Hoe doen jullie – lezers en ongetwijfeld ook schrijvers – dat allemaal? Zijn er onder jullie bloggers bij die de chatbot inmiddels al helemaal omarmd hebben en zo ja, hoe voelt dat dan? Ik weet dit natuurlijk allemaal niet omdat ik geen sociale media-gebruiker ben. Ik ben meer van de asociale media. Ik schrijf af en toe wat op mijn blogje – het hier voor u openstaande vehikel – en soms, heel af en toe, reageert daar iemand – een mens van vlees en bloed, naar ik aanneem – op, en dan mag ik even in mijn handjes knijpen, zo gelukkig als ik dan ben.

Maar goed, de chatbot. Ik heb ermee gestoeid, vooral op artistiek vlak. Ik had songetksten nodig voor nog te schrijven songs. En laat ik daar nou net een bloedhekel aan hebben, het schrijven van die dingen. Een melodietje, een gitaarloopje, een coupletje, refreintje, verdwaalde brug, solo-stukje; ik draai er doorgaans mijn hand niet voor om. Maar ja, in popmuziek is het wel leuk als er ook iets gezongen wordt en dat moeten dan weer begrijpelijke woorden en zinnen zijn, die ook nog een beetje leuk klinken en rijmen enzo, en die in een straks metrum staan, want ja, anders blijven ze niet hangen in het hoofd van de luisteraar en dát is nou juist precíes wat je wilt!

En, tevreden? Mwoa, ik ben er nog niet helemaal uit. Ik schreef en recordde onlangs voor het eerst sinds tijden een liedje waarop ik oprecht trots ben. Maar écht. (vergeef me mijn hippe 2023-taalgebruik en hardnekkige gewoonte om enerzijds asociaal mediumgebruiker te zijn, en er anderzijds overduidelijk bij te willen horen). Maar hoe ging het uiteindelijk met de songtekst van dat zo-goed-gelukte liedje? Een beetje met ups en downs, qua AI-hulp. Eerst had ik amper tekst en de tekst díe ik had was schrikbarend slecht (waarom een liedje over de liefde van je zoontje voor de kat van de achterburen maken als je die kat vervolgens als een volwassen vrouw bezingt en zelfs aangeeft dat je ooit met haar hoopt te trouwen??!?) Dat moest dus anders. Beter.

Ik liet de chatbot aanvankelijk een tekst maken ‘uit de losse digitale pols’. Gewoon, met een korte omschrijving – een paar zinnetjes – van waar ik vond dat het heen moest gaan, wat de centrale strekking (centrale strekking??!) moest zijn. Vervolgens gebeurde er…..niks. Ik keek twee weken niet naar de songtekst die de bot had gemaakt. Ondertussen bleven de deuntjes en, welja, hier en daar ook tekstflardjes, door mijn hoofd spoken. Maar een couplet om dat geweldige refrein gezelschap te gaan houden/te sandwichen, of ook maar iets wat daar op leek, wilde zich na weken nog steeds niet laten verzinnen. Tot het daar dan toch ineens was, in mijn hoofd, met mijn 42-jarige benen dartelend over het kunstgrasveld in een tochtige uithoek van de grote stad. Zo herinnerde ik mij de voetbalwedstrijden van vroeger ook: eindeloos over de grasmat heen en weer schietend, achter ballen aan hollend, ballen aan de voet krijgend om er iets leuks mee proberen te doen, terwijl in mijn hoofd, op de achtergrond, een eindeloze soundtrack van de meest uiteenlopende top 40-nummers (circa 1987 – 1991) werd afgespeeld.

Maar nu was die soundtrack dus ineens het affe liedje, dat zich klip en klaar, alsof het er altijd al was geweest, aan mij presenteerde: ‘Hier ben ik! Onthoud mij! Voicerecord mij op de smartphone! Werk mij uit achter piano en laptop!’ En dat deed ik. Maar ik kwam een paar zinnetjes tekort hier en daar. Misschien drie of vier in totaal en alleen voor de coupletten, want die kwamen als laatste en waren meer versiering dan kernboodschap. Dus ja, de chatbot deed de rest en deed dat best goed en ik ben dus best tevreden, maar ook niet meer dan dat.

O ja, de titel van dit stuk. Die moet je zo Hollands mogelijk uitspreken, met een harde G en een lange EE (dus géén Engelse DZJ en IE!). Ik ergerde me vroeger al mateloos aan het taalgebruik van mijn hipste middelbare schoolvriend. Die sprak alles wat maar enigszins met computers te maken had op z’n Amerikaans-Engels uit. Dus niet Windoos, maar Oe-in-doows, niet EMMES Dos, maar Ehm Ehs Dahs, en hij presteerde het zelfs om, godbetert, Puhrsuhnohl Kampjoedduhr te zeggen in plaats van Pee See. Dezelfde woede voelde ik opkomen toen iemand in mijn verder niet al te Engels-minnende deel van de familie mijn TsjetGeePeeTee een paar maanden geleden verbeterde door er Chat-Dzjie-Pieh-Tieh van te maken. En daar ben ik nu nog steeds niet helemaal overheen. Dus. Vandaar dit blogje.

Tsja, en dan heb je meteen mijn aandacht, als je een onbekende singer-songwriter bent en het eerste nummer dat ik van je hoor is meteen briljant. Ik heb het over het nummer Papa took my Totems van de 24-jarige Canadese Cat Clyde. Op het eerste gehoor is het een simpel nummer; volgens mij gebruikt Clyde niet meer dan twee akkoorden. Maar de snelheid, het ritme, de felheid waarmee ze zingt én natuurlijk de fantastische tekst doen eigenlijk al het werk in dit lied.

Het woord ‘totem’ kennen we natuurlijk allemaal uit de ‘totempaal’ van de indianen, tegenwoordig Native Americans genoemd. Het is echter een veel bredere en algemenere term die zoiets betekent als ‘bovennatuurlijk voorwerp met symbolische betekenis’.

De songtekst is nog niet op Genius.com te lezen maar wel hier. Voor het gemak geef ik hem even hieronder weer:

Papa took my totems threw em on the ground
Papa took my totems didn’t want em around
Said he knew better, shoot straighter, fact taker,
Said the moon was a loon and he was better

Na wat research ben ik er inmiddels achter dat Cat Clyde zelf afstamt van de Métis, een Canadese Native American-stam die in de 18e eeuw ontstond als mengsel van oorspronkelijke bewoners en Europese, voornamelijk Franse pelshandelaren en kolonisten. In dit nummer laat ze luid en duidelijk weten dat ze het vreselijk vindt dat haar vader haar totems afpakt, kapotmaakt en weggooit. In een interview heeft Clyde verklaard dat het lied een aanklacht is tegen onder andere kolonialisme en een door mannelijkheid gedomineerde samenleving. Waarvan akte.

Willem Boon, de beruchte Friese singer-songwriter die ooit regelmatig teksten schreef voor De Laatste IJsschots, is er in geslaagd om nog nét in 2022 (lees: vandaag) nieuw werk uit te brengen. Het gaat om een twee nummers tellende EP getiteld De Glenn Madeiros EP. De Laatste IJsschots slaagde erin om Boon nog net voor de jaarwisseling te spreken.

Ha, Willem! Na een behoorlijk lange radiostilte verras je ons ineens met een twee nummers tellende EP. Hoe kwam dat zo ineens en waarom heet ie De Glenn Madeiros EP?

Mensen die mij kennen weten dat ik in de jaren ’80 verslingerd raakte aan popmuziek en dat met name het jaar 1987 voor mij persoonlijk het hoogtepunt van de totale popmuziekgeschiedenis is.

Die moet je uitleggen.

Ik weet nog goed dat ik Rick Astleys Never Gonna Give You Up voor het eerst hoorde én zag. Ik zapte toevallig langs Top of the Pops op de BBC en daar was die fantastische videoclip met Rick in die coole voetbaltrainersregenjas. Alles aan die clip klopte gewoon. De lullige danspasjes van de zanger zelf, die coole moves van de donkere barman met de rode bretels. Geweldig!

Gaan we opzoeken. 1987 dus. Rick Astley. Hoe ging het verder.

Ik kocht dat nummer op singleplaatje bij de V&D en draaide hem daarna grijs. Ik was in de wolken toen het lied op nummer 1 kwam in de lijst der lijsten, De Nederlandse Top 40. En toen werd het dus van die plek gestoten door George Michaels Faith.

Wat dacht je toen?

Vreselijk! Ik kon die George Michael toen echt even niet uitstaan. Wat dacht die man wel niet? Zomaar even Rick, mijn Rick, van de eerste plek stoten, schandalig gewoon!

Neem je het George zaliger nog steeds kwalijk, na al die jaren?

Nee hoor. Eerlijk gezegd was mijn wrok jegens die man na een week ofzo al verdwenen, als sneeuw voor de zon.

Écht?

Ja natuurlijk! We hebben het hier wel over Faith hè. Alles aan dat nummer is toch gaaf? Die Bo Diddley Beat, dat akoestische gitaartje, die plotselinge totale stilte op 1 minuut 50, fantastisch! En die clip, die geweldige clip. Oe! Eerst zie je een ouderwetse jukebox, een hele mooie, en die speelt George z’n vorige single, I want your Sex, maar precies als het woordje Sex moet gaan komen slaat het plaatje af. En dan denk je: nu gaat het beginnen, nu komt het moment dat George z’n solocarrière na Wham écht aanvangt, maar nee. Eerst hoor je nog dat fantastische orgel, dat het refrein van Whams hit Freedom en daarná begint dus pas dat gitaartje van Faith. En het gekke is, ik was pas zes of zeven toen ik die clip voor het eerst zag, maar ik had op de een of andere manier door dat deze man een spelletje speelde met het pop-publiek. Alles wat hij laat zien, die spijkerbroek, die cowboyschoenen, het stoere leren jack met het woord ‘Revenge’ achterop, die pilotenbril, zijn stoppelbaard; deze man speelt met het idee dat er niets zo maakbaar is als je imago en je stijl. Het is allemaal ijdelheid, buitenkant, verpakking, en we trappen er allemaal in, en degene die er stiekem op de achtergrond om lacht is degene die we tegelijkertijd met z’n allemaal keihard bewonderen.

Tsjee, zo heb ik er echt nog nooit over nagedacht.

Echt niet?

Nee.

(Grijnzend) Nou ja, tel uit je winst!

Terug naar 1987. Je was nog niet helemaal klaar volgens mij.

Nee klopt. Het verband tussen Rick Astly, George Michael en Glenn Madeiros is natuurlijk 1987. In dat jaar scoorde laatstgenoemde een gigantische hit in Nederland met Nothing’s Gonna Change My Love For You. Een nummer dat je als een soort blauwdruk van de 80’s powerballad kunt beschouwen.

Laat me raden: je vond het prachtig en was meteen om toen je de clip zag?

Nee! Totaal niet! Wat een vre-se-lijk lied. Totale kitsch. Niks aan. Die tekst is zo walgelijk oppervlakkig en direct, zo ontzettend niet-poëtisch, zo belachelijk slijmerig. En hoe dat ventje – volgens mij was ie pas 17 – in die héle clip in smetteloos wit achter een brave girl-next-door in een roze jurkje aanrent over een strand, gatverdamme! Dat één van z’n witte jasjes in die clip eigenlijk gewoon op een judopakje leek zal ik nooit vergeten. Ik vond judo daarvoor al niet cool en door Glenn Madeiros z’n witte jasje heb ik die sport in m’n hele verdere leven daarna niet meer serieus kunnen nemen. Bah!

Ok, ik voel een clou aankomen. Toen je als brugpieper met het mooiste meisje van de klas tijdens het schoolfeest op Nothing’s Gonna Change My Love For You schuifelde was je toch nog om en zie hier: 35 jaar later neem je alsnog een eerbetoon in tweevoud op in je thuisstudio!

Fout! Ik vind het nummer nog steeds even wanstaltig. Een gedrocht, nee, wat zeg ik, een waar affront gewoon!

Hè?

Ik vierde een tijdje geleden Sinterklaas bij vrienden thuis en daar deden we een dobbelspel. Cadeautjes in het midden van een kring en dan gooien. Cadeautje van de stapel pakken, doorgeven, van elkaar afpakken etc. Je kent het wel. En dan vooral met flauwe cadeautjes die niet eens echte cadeautjes zijn, maar gewoon dingen die snel uit rommelkasten zijn geplukt, dingen waar de eigenaren vanaf wilden. Een van die zogenaamde ‘vrienden’ leek het wel leuk om de gelegenheid aan te grijpen om eindelijk van zijn Glenn Madeiros-singleplaatje af te komen.

Je raadt het al: ik eindigde met een plaatje dat ik eigenlijk helemaal niet wilde hebben, maar, nu komt het, ik had nogal opgeschept tegen die vriend over mijn sample-kunsten en beweerde gewoon glashard dat ik wel iets gaafs zou kunnen maken van Nothing’s Gonna Change My Love For You. Ik zou er mee aan de slag gaan en hij zou het resultaat nog wel te horen krijgen.

Én?

Nou, dat had ik beter niet kunnen zeggen. Dat nummer is gewoon zo verschrikkelijk stom dat er werkelijk niks leuks uit te halen valt. Vertrap een pepernoot met je schoen op een goedkope laminaatvloer en je krijgt een interessanter geluid dan iedere seconde van het toch 3 minuut 52 durende nummer van Glenn. Het was gewoon rampzalig. Ik kon er niks mee!

Maar uiteindelijk is het gelukt, toch? Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?

Nou na úren naar het nummer geluisterd hebben, minutieus speurend naar een klein sprankje magie, ontdekte ik dat de eerste twee tellen van de gitaarsolo wel interessant klonken. Hier, luister maar even:

Da’s niet echt aardig voor Glenn, toch? Dat je een precies een mini-stukje uit het nummer pakt waar hij nou juist helemaal niks mee te maken heeft. Sterker nog, een stukje waarin hij op geen enkele manier te horen is.

Ach ja, hij zal er niet rouwig om zijn. Hij heeft de muziekindustrie al jaren geleden vaarwel gezegd en is tegenwoordig rector van een katholieke jongensschool op Hawaii. Hij houdt wel nog steeds van muziek overigens. Zijn dochter heet Lyric en zijn zoon Chord.

Ik geloof je meteen. Maar hoe ging het verder met jouw ‘eerbetoon’?

Niet goed. Ik had nu wel een cool fragmentje van twee seconden, maar verder nog niks. Met veel pijn en moeite bouwde ik er toen maar een soort trip-hoppy 90’s-sfeertje eromheen. En op een gegeven moment wordt het een soort-van-dub-reggae. En daar moesten dan coole stukjes zang van de enige echte Glenn onder komen. Ik ging er vanuit dat er wel een acapella zang-track, een zogenaamde ‘isolated vocal’, van het nummer te vinden zou zijn op YouTube, maar dat bleek helaas helemaal niet het geval. Wel vond ik een obscure cover van het lied uit 2001 van SNZ – een groep bestaande uit twee Braziliaanse zussen – met een of andere zanger, Richard Lugo – die ook wel een Braziliaan zal zijn. De enige link die ik kan bedenken is dat Glenn zelf Portugese roots schijnt te hebben, dus dan delen ze in elk geval een taal. Maar goed, die cover is dus helemaal acapella op YouTube te vinden, dus perfect om te samplen in mijn ‘eerbetoon’. Dat die twee zussen en die Richard met een beroerd Brazilaans/Portugees accent zingen maakte het allemaal des te sneuer, dus goed!

Eind goed al goed?

Nou ja, helemaal tevreden ben je natuurlijk nooit, maar het is wat het is. Luister zelf maar:

En hoe zit het met kant B van je EP? Is dat gewoon een Duitstalige versie van het lied?

Ja, soort van. Ik heb Google Translate de oorspronkelijke Engelse lyrics in het Duits laten vertalen en ik hoop stiekem dat er daardoor heel veel fouten in zitten. Maar je weet het met die AI en algoritmes maar nooit; misschien werken die inmiddels zo goed dat de gemiddelde Duitser er geen enkele ongrammaticaliteit in kan ontdekken. Overigens heb ik de muziek wel totaal veranderd, want die vond ik in het origineel totaal prut.

Is jouw begeleiding zoveel beter dan?

Dat niet, maar ze is in elk geval vrolijker. Luister maar:

Tot slot dan, wat zijn jouw goede voornemens voor 2023?

Eigenlijk heb ik er maar één: lekker aanklooien in mijn studiootje en nog meer onverwachte, onzinnige experimenten de wereld in slingeren.

Dat zijn er twee!

Echt?

Ja, maar het geeft niet. Alvast de beste wensen, Willem. Het ga je goed!

Jij ook de beste wensen hè! Dat die IJsschots nog maar lekker lang in bevroren toestand mag blijven!

Dank!