Gedicht van de dag: Daan Zonderland – Letterlijk

Het gebruik van ‘letterlijk’ waar eigenlijk ‘figuurlijk’ wordt bedoeld is een van de grootste taalergernissen van deze tijd. Onlangs nog schreef Emma Curvers er een prachtige column over voor de heerlijke ergernissenrubriek achter in het Volkskrant Magazine. Ongelooflijk maar waar: de familie Kardashian blijkt een aandeel te hebben in het massaal verkeerd gebruiken van de twee genoemde termen. En die lui wonen in de Verenigde Staten! Afin, lees het stukje zelf maar eens.

Ik moest aan deze kwestie denken toen ik, bladerend door een boekje met verzamelde gedichten, stuitte op Letterlijk, geschreven door Daan Zonderland (pseudoniem van Daan van der Vat, 1909 – 1977). Zonder goed begrip van het verschil tussen ‘letterlijk’ en ‘figuurlijk’ (hier: ‘overdrachtelijk’) is dit gedicht voor door ontlezing getroffen burgers (niet alleen jongeren!) bijna niet meer te begrijpen. Dus ja, dat ik het hieronder nog maar eens afdruk zou je zelfs als idealistische daad kunnen zien.

Letterlijk

‘Geachte Heer, ik moet u danken
Voor het postpakket dat ik ontving.
Maar u vergeeft mij ongetwijfeld
Een zekere teleurstelling.

Toen ik de hand vroeg van uw dochter,
Die ik hartstochtelijk bemin,
Deed ik zulks niet in letterlijke,
Doch in overdrachtelijke zin.’