Het Spokenboek

Zie hier het lievelingsboek van mijn zoon (bijna 3). Al vanaf het moment dat hij in de bieb – hij kon amper praten – ‘spokenboek!’ uitriep en het dolblij mee naar huis nam is het aan, tussen het spokenboek en mijn zoon. ‘ Zoals het een goed prentenboek betaamd gaat het hier om de tekeningen en blijft de tekst tot een minimum beperkt. Op de eerste bladzijden staat nog ‘Midden in de nacht in mijn tuin’, op de hiernavolgende pagina’s ‘zag ik….’ en dan heb je het qua tekst wel gehad. Meer hoef je ook eigenlijk niet te weten, want het gaat om de verbeelding. Die moet de rest van het verhaal zelf in elkaar gaan zetten. En dat lukt dus zelfs bij kinderen van 1+ al. Ontelbare keren heeft mijn zoon ‘Spokenboek lezen!’ gezegd, sinds die liefde op het eerste gezicht in de bibliotheek.

Een goed prentenboek laat je iedere keer weer nieuwe dingen ontdekken en dat is bij het spokenboek niet anders. Zonder al te veel te verklappen: de spookjes hebben hier eigenlijk de functie die kaboutertjes vroeger hadden. Omdat ze zo klein zijn kun je als kind prima geloven dat ze, ondanks dat je ze nooit ziet, toch écht bestaan en net als kabouters zijn ze in de regel niet eng of gemeen, maar eerder schattig en lief. Behalve hun geringe postuur is er natuurlijk nog een verklaring voor het feit dat je ze nooit ziet: ze zijn alleen ’s nachts actief. Ik vind dat overigens een zeer realistische verklaring. Ik loop in het bos al jaren langs een dassenburcht, soms zichtbaar recentelijk aan alle kanten omgewoeld, maar een echte das heb ik in al die tijd nog nooit met eigen ogen waargenomen. Tot mijn grote spijt, overigens. Daarover in een ander stukje op dit blog hopelijk nog eens meer.

Wat ik zelf geniaal vind aan de in dit boek figurerende spookjes: het zijn eigenlijk net mensen. Ze zijn continu bezig met werken, in dit geval bouwen, terwijl ze eigenlijk niet precies weten waarom, hoe en wat, waarvoor, hoe lang etc. Weten wij ook eigenlijk allemaal niet, hoewel gelovigen ongetwijfeld anders zullen beweren. De spookjes zijn net een soort beschaving: eerst is er niks, dan zijn er wezens die van alles en nog wat doen en de wereld (‘mijn tuin’ uit de titel) radicaal veranderen en daarna wordt dit allemaal langzaam weer stelselmatig afgebroken. Niet dat de spookjes daarmee zitten; ze lijken er eerder in te berusten dat alles tegen het ochtendgloren weer zorgvuldig weggehaald moet zijn. Het is natuurlijk ook logisch dat ze dit doen. Als je je status als mythisch wezen wilt behouden kun je er maar beter voor zorgen dat de mensheid je bestaan zoveel mogelijk in twijfel trekt.

Wat ook opvalt aan prentenboeken voor kinderen: de tekenaars van deze boeken zoeken allemaal naar een eigen, unieke stijl en sommigen slagen daar zo wonderwel in dat je hun werk ook prima los van de kindercontext in een museum (in dit geval voor moderne kunst) zou kunnen exposeren. Als je googelt op Séverin Millet, de Franse geestelijke vader van het spokenboek, zie je meteen wat ik bedoel: deze man heeft veel meer in zijn mars dan alleen prentenboeken voor kinderen voortbrengen. Iemand anders die dat trouwens ook kan is de Finse Aino Maija Metsola.

Lang verhaal kort: zijn kinderprentenboeken alleen leuk voor kinderen? Absoluut niet!

NB Inmiddels hebben we net boek uiteraard aangeschaft, zodat we het niet meer uit de bieb hoeven te halen.